Tijdens het commissiedebat Externe Veiligheid op 16 oktober jl. hebben de fracties van de PVV en VVD zorgen geuit over de impact van zeer zorgwekkende stoffen (ZZS) in afvalstoffen op de afvalsector. Afvalbedrijven vrezen dat de wijziging van het Besluit melden bedrijfsafvalstoffen en gevaarlijke afvalstoffen (hierna: Besluit melden), die op 1 januari aanstaande zou ingaan, tot extra lasten zal leiden. In het debat heb ik toegezegd opnieuw met de afvalbranche in overleg te gaan en de Kamer hierover te informeren. In deze brief licht ik eerst de achtergrond van de wijziging toe, daarna bespreek ik de uitkomsten van het overleg en de vervolgstappen.
Achtergrond wijziging Besluit melden
De wijziging van het Besluit melden is bedoeld om beter inzicht te krijgen in ZZS in afvalstoffen, zoals eerder aan de Kamer is toegezegd. Dit wordt bereikt door een nadere invulling van de bestaande informatieplicht voor bedrijven die afvalstoffen afgeven (ontdoeners). De wijziging verplicht ontdoeners om aan afvalbedrijven (ontvangers van de afvalstoffen) de namen van ZZS te verstrekken die vermeld staan in hun milieuvergunning en vermijdings- en reductieprogramma (VRP). Deze VRP-verplichting vloeit voort uit het Besluit activiteiten leefomgeving.
De nieuwe verplichting moet een dialoog stimuleren tussen afvalbedrijven, ontdoeners en het bevoegd gezag, met als doel om vast te stellen welke ZZS daadwerkelijk aanwezig zijn in de afvalstoffen. Deze kennis is essentieel voor afvalbedrijven om hun eigen VRP op te stellen. Omdat er nog een kennistekort is over ZZS in afval, hebben provincies tot nu toe vooral ingezet op kennisopbouw en niet direct op het eisen van VRP’s van afvalverwerkers.
Overleg met de sector
Bij de voorbereiding van deze wijziging is uitgebreid overlegd met brancheorganisaties van ontdoeners, afvalbedrijven en het decentrale bevoegd gezag (IPO en omgevingsdiensten). Er was breed draagvlak voor de noodzaak om meer kennis over ZZS in afvalstoffen te verzamelen. Wel waren er verschillende meningen over de aanpak. Afvalbedrijven en het decentrale bevoegd gezag pleitten voor een wettelijke verplichting voor ontdoeners om ZZS in hun afvalstoffen te onderzoeken. Brancheorganisaties van ontdoeners waren hiertegen, omdat dit aanzienlijke lasten met zich zou meebrengen zonder dat dit altijd tot milieuwinst leidt, bijvoorbeeld als afvalstoffen worden verbrand en de ZZS daardoor worden vernietigd.
Het ministerie heeft daarom gekozen voor een pragmatische aanpak. Ontdoeners hoeven alleen ZZS-namen aan te leveren die al in bestaande documenten staan. Dit beperkt de lasten en initieert verdere communicatie om gezamenlijk te bepalen welke aanvullende metingen nodig zijn.
Bezwaren van de afvalsector
Afvalbedrijven blijven bezorgd dat de verplichting om ZZS-namen te verstrekken kan leiden tot onnodige lasten. Ze vrezen dat omgevingsdiensten of afnemers van gerecycled materiaal eisen kunnen stellen om ZZS te meten die mogelijk niet aanwezig zijn. Ook zijn er zorgen dat een omgevingsdienst tijdens een lopend onderzoek kan besluiten de inname van afvalstoffen te staken of dat afnemers zouden afhaken. Het ministerie erkent deze risico’s en wil voorkomen dat deze situatie zich voordoet.
Vervolgstappen
In het meest recente overleg met de afvalbranche, op 4 november jl., is het belang van een gelijk speelveld voor afvalbedrijven benadrukt. Het ministerie zal daarom sturen op afgestemde informatie-eisen die per afvalstroom worden vastgesteld door omgevingsdiensten. Dit proces vraagt om prioritering en ervaring die kan worden toegepast op andere afvalstromen en ZZS.
Het ministerie zal dit proces faciliteren met een leidraad, die in de eerste helft van 2025 wordt opgesteld in samenspraak met de afvalsector en het decentrale bevoegd gezag. De leidraad zal duidelijkheid bieden over:
- Welke informatie van ontdoeners voldoende onderbouwing biedt dat een ZZS niet in de afvalstof aanwezig is.
- Welke stappen gezet kunnen worden bij onvoldoende medewerking van ontdoeners.
- Hoe de continuïteit van de inname en verwerking van afvalstoffen zoveel mogelijk kan worden geborgd.
Om deze aanpak goed te kunnen uitvoeren, is het voornemen om de inwerkingtreding van de wijziging van het Besluit melden uit te stellen tot 1 juli 2025.
Op zoek naar een cursus Medewerker of Depothouder klein chemisch Afval?
